خیلی از ما هر از گاه وارد جگرکی می شویم و چند سیخ دل و جگر و قلوه و حتی خوش گوشت و خوئک سفارش می دهیم، بدون اینکه بدانیم کدام یک بر دیگری ارجحیت دارند و بهتر است هر کدام را چقدر مصرف کرد...

اصلا کدام یک از آنها چربی بیشتری دارند و اضافه وزن می آورند؟ اینها درست همان موضوع هایی هستند که در این پوستر می خواهیم به آنها بپردازیم.

جگر سفید

تعریف: جگر سفید همان ریه یا شش های دام است و از نظر تغذیه ای به دلیل پروتئین مرغوبی که دارد، جزو گروه گوشت ها طبقه بندی می شود. البته میزان پروتئین موجود در جگر سفید از پروتئین موجود در گوشت ها یا حتی جگر سیاه هم کمتر است. میزان چربی و کلسترول موجود در جگر سفید، کمی کمتر از جگر سیاه است و میزان ویتامین A موجود در آن هم از جگر سیاه، پایین تر است. جگر سفید برخلاف جگر سیاه، آلودگی چندانی ندارد اما باید آن را قبل از مصرف، خوب بپزید.

هشدار: کباب کردن یا تفت دادن مختصر جگر سفید، باعث خام ماندن بافت های داخلی آن می شود و به همین دلیل باید این ماده غذایی را حداقل ۲ ساعت و در مواردی هم کمی بیشتر، داخل آب بجوشانید تا کاملا پخته شود. سپس می توانید جگر پخته را با ادویه های دلخواه تفت دهید تا طعم مطلوبی پیدا کند.

معایب: به طور کلی، مقدار موادمغذی جگر سفید به اندازه مواد مغذی موجود در جگر سیاه نیست و این خوراکی فقط می تواند به عنوان تامین کننده مقداری از پروتئین مورد نیاز بدن و برای ایجاد تنوع غذایی، در برنامه غذایی جای گیرد.

دل و قلوه

تعریف: «دل» همان قلب و «قلوه» همان کلیه های دام هستند که خواص تقریبا یکسانی دارند.

مزایا: گوشت خالص و بدون چربی دل، مانند قلوه و جگر سیاه حدود ۸ درصد چربی دارد. دل و قلوه، منبع خوبی برای دریافت پروتئین، ویتامین های B۲، B۶، نیاسین، روی و آهن هستند. هر ۱۰۰ گرم دل و قلوه حدود ۴ میلی گرم روی دارند بنابراین مصرف متعادل آنها به خانم ها، دخترها و پسرهای نوجوان و در حال رشد توصیه می شود. دل و قلوه هم جزو گروه گوشت ها طبقه بندی می شوند و پروتئین خوب و مرغوبی هم دارند.

معایب: بزرگ ترین مشکل دل و قلوه مانند جگر سیاه، کلسترول بالای آنهاست. هر ۱۰۰ گرم از این ۲ ماده غذایی، چیزی حدود ۲۵۰ میلی گرم کلسترول دارند. ضمن اینکه دل و قلوه مانند گوشت ها و تمام احشای دام ها، دارای چربی ترانس هم هستند و به همین دلیل مصرف آنها باید محدود و متعادل باشد.

هشدار: این دو خوراکی خوش طعم و پرطرفدار هم باید پیش از خوردن، کاملا پخته و سفت شوند و مصرف آنها به صورت آبدار توصیه نمی شود. تمام افراد مبتلا به نقرس، آنهایی که اسید اوریک خونشان بالاست یا کسانی که کلسترول خون دارند نیز باید تا جایی که می توانند، مصرف دل، جگر و قلوه را در برنامه غذایی شان محدود و محدودتر کنند.

خوش گوشت

تعریف: خوش گوشت به قسمتی از ابتدای روده دام می گویند که سرشار از چربی و کلسترول است و مقداری هم پتاسیم دارد.

معایب: هرچند که این عضو داخلی بدن دام ها طرفداران زیادی در بین آقایان دارد، اما مصرف آن می تواند به شدت باعث افزایش کلسترول و چربی بد خون شود. بهتر است تاجایی که می توانید، دور مصرف خوش گوشت را خط بکشید و اگر خیلی به خوردن آن علاقه دارید، مصرفش را به یکی دو بار در سال محدود کنید.

خوئک

تعریف: خوئک یا خواک، بافتی شبیه به چربی دارد و کنار کبد یا همان جگر سیاه گاو و گوسفند را می پوشاند.

معایب: خوئک موجود در بدن گاو یا گوسفند، بسیار محدود است و سرشار از چربی های ترانس و کلسترول. به همین دلیل مصرف آن توصیه نمی شود. اگر جزو طرفداران این خوراکی چرب و خوش خوراک هستید، بهتر است برای حفظ سلامتتان هم که شده، خوردن آن را به یکی دو بار در طول سال محدود کنید.

جگر سیاه

تعریف: جگر سیاه، همان کبد دام است که در گروه گوشت ها و مواد غذایی پروتئینی قرار می گیرد.

مزایا: از آنجا که کبد یا همان جگر سیاه، مرکز متابولیسم بدن انسان و دام است، منبعی غنی برای دریافت انواع ویتامین ها (به خصوص ویتامین A) و مواد معدنی محسوب می شود. جگر سیاه مانند سایر گوشت های قرمز، سرشار از ویتامین های گروه B مانند ویتامین های B۱، B۲، B۱۲ و B۶ است. این عضو داخلی بدن دام ها، سرشار از عناصری مانند روی، آهن و اسیدفولیک هم است و مصرف متعادل آن به افرادی که از کم خونی ناشی از فقر آهن رنج می برند، توصیه می شود. هر ۱۰۰ گرم جگر سیاه حاوی حدود ۶ میلی گرم آهن است، در حالی که هر ۱۰۰ گرم گوشت گاو، فقط ۲ میلی گرم آهن دارد. جگر سیاه، پروتئین فراوان و مرغوبی هم دارد.

معایب: با وجود تمام این مزیت ها، از کلسترول بالایی برخوردار است. به همین دلیل، مصرف بیش از ۱۵۰ ۱۰۰ گرم آن در طول هفته به هیچ وجه توصیه نمی شود. البته افراد مبتلا به کلسترول بالا، باید مصرف جگر سیاه را به ماهی ۱۵۰ گرم و حتی کمتر محدود کنند. بد نیست این را هم بدانید که هر ۱۰۰ گرم جگر، حدود ۴۰۰ میلی گرم کلسترول دارد و هر فرد سالم و بالغ، مجاز به مصرف حدود ۳۰۰ ۲۵۰ میلی گرم کلسترول در طول روز است.

هشدار: حواستان باشد که جگر سیاه، می تواند منبع انواع میکروب ها، ویروس ها و باکتری های بدن دام هم باشد و به همین دلیل مصرف آن به صورت خام یا پخته و آبدار، به هیچ وجه توصیه نمی شود. جگر سیاه باید هنگام مصرف کاملا پخته، سفت و بدون آب باشد.