یک دیپلمات به "ایران هسته‌ای" گفت: "این احتمال وجود دارد که یک دور مذاکره میان ایران و آژانس تا قبل از مذاکرات بغداد انجام شود".

رویترز در گزارش خود آورده است که ایران در این نامه اشاره‌ای به دسترسی آژانس به تاسیسات پارچین نکرده است.

تیم آژانس آخرین بار اول و دوم اسفند 1390 (20 و 21 فوریه 2012) به سرپرستی هرمان ناکارتس معاون مدیر کل در امور پادمان به تهران آمد، اما مذاکرات این تیم با ایران به دلیل کارشکنی‌های یوکیا آمانو ناتمام ماند.
 

اختلاف اصلی ایران و آژانس در آن است که ایران عقیده دارد هرگونه دسترسی به پارچین باید پس از نهایی شدن یک مدالیته جامع میان ایران و آژانس انجام شود.
 

برخی کارشناسان می‌گویند گروه 1+5 باید موضع روشنی در قبال این مذاکرات اتخاذ کند.
 

این احتمال وجود دارد که در مذاکرات آتی و ایران و آژانس در تهران بحث‌های ناتمام مانده درباره این مدالیته از سر گرفته خواهد شد، ولی پیش‌بینی نمی‌شود تا نشست بغداد توافق نهایی حاصل شود.
 

ایران در نشست گذشته شورای حکام با انتشار سندی جامع ابعاد مختلف تخلف آژانس در توافقاتش با ایران را تشریح کرده است.

کلافگی مقام‌های سابق آژانس از دست آمانو
 

کمتر از یک ماه پس از آنکه هانس بلیکس و رابرت کلی از مقام‌های ارشد آژانس در گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی گاردین از تبدیل شدن آژانس بین المللی انرژی اتمی به جعبه موسیقی امریکا خبر دادند و به رویه‌های یوکیا آمانو در قبال ایران با یادآوری برخی از جزئیات به‌دلیل آسیب وارد کردن به اعتبار آژانس اعتراض کردند، این‌بار روزنامه اینترنتی کریستین ساینس مانیتور گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌دهد علاوه بر این دو منتقد قدیمی، فردی مانند اویلی هاینونن معاون سابق پادمان‌های آژانس نیز که در واقع مجری ماجرای "مطالعات ادعایی" و علم کردن این مسئله علیه ایران در سال‌های قبل بود، از اصرار عجیب و بی‌منطق بر موضوع بازرسی از تأسیسات پارچین کلافه شده است.
 

کلافگی مقام‌های سابق آژانس که برخی از آن‌ها مانند هاینونن پیوندهای آشکاری نیز با سازمان سیا دارند و در ایجاد مانع برای برنامه‌ی هسته‌ای ایران فعالیت‌های زیادی کرده‌اند، حاکی از این واقعیت است که آمانو با رفتارهای کاملاً سیاسی خود در قبال ایران، موجب شده پوشش فنی که برای مقابله با ایران استفاده می‌شد، تا حدود زیادی مخدوش شود.

روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور در مورد سوابق بازدیدها از پارچین می‌نویسد: «ناظران آژانس در ژانويه و نوامبر 2005 اجازه ورود به پارچين را پيدا كردند.

اين مجموعه يك پايگاه نظامي بزرگ و وسيع است كه صدها ساختمان و ساختارهاي زيرزميني دارد. در آن زمان، اين پايگاه به چهار بخش تقسيم شده بود.

ايرانيان به ناظران اجازه دادند با استفاه از اطلاعات ماهواره‌اي دو بخشي را كه مي‌خواهند، انتخاب كرده و از ساختمان‌ها يا ساختارهاي آن بخش بازديد كنند.

در سال 2005 ناظران بيش از پنج ساختمان را بررسي كرده و نمونه‌هايي از خاك و محيط اطراف آنجا برداشتند. آنها مورد مشكوكي به دست نياوردند، اما آن ساختمان‌ها شامل ساختمان‌هايي نبودند كه اكنون مورد نظر آژانس است.

هاينونن كه رئيس هيات ناظران در آن زمان را به عهده داشت، مي‌گويد: ما از قبل ساختمان‌ها را انتخاب نكرديم، بلكه زماني كه به پارچين رسيديم آنها را انتخاب كرديم بنابراين كل مجموعه در اختيارمان بود. زماني كه به آنجا رسيديم، به آنها گفتيم كدام ساختمان را مي‌خواهيم بازرسي كنيم.
 

اذعان هاینونن به اینکه از قبل ساختمان‌ها انتخاب نشده بوده، یعنی بازرسان آژانس با اعلام نکردن مورد مشخص بازرسی، نمی‌خواستند تغییراتی ایجاد شود و ایران نیز اجازه دسترسی آزاد و با اختیار کامل را به آن‌ها داده است.
 

با این حال، آسوشيتد‌پرس در اوايل ماه مارس (اسفند ماه سال 90) به نقل از ديپلمات‌هاي ناشناس آژانس گزارش داد که ايران در تلاش است شواهد آزمايش‌هاي هسته‌اي در پارچين را از بين ببرد و براي اين کار از کاميون‌هاي يدک‌کش و ابزار سنگين استفاده کرده است.
 

این داستان خیالی در حالی در رسانه‌های غربی پمپاژ شد که اثرات فعالیت رادیو اکتیو و هسته‌ای اساساً مانند یک فعالیت ساختمانی نیست که با انتقال نخاله‌ها به‌وسیله کامیون و آب و جارو کردن قابل رفع و رجوع باشد، بلکه چنانچه چنین چیزی واقعیت داشته باشد، تا ده‌ها سال آثار آن در منطقه موجود خواهد بود و با یک نمونه‌برداری ساده اصل ماجرا روشن می‌شود.

شاید به همین دلیل نیز هاينونن مي‌گويد تصاوير ماهواره‌اي پارچين "هيچ نگراني خاصي" را نشان نمي‌دهند و ابزار سنگين گزارش شده "بسيار دورتر" از ساختمان مشکوک مورد استفاده قرار گرفتند.
 

اما در شرایطی که آمانو به بهانه اجازه ندادن ایران به بازرسی از تأسیسات پارچین، مذاکرات میان ایران و آژانس را قفل کرده است، به نوشته کریستین ساینس مانیتور، ناظران آگاه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مي‌گويند تمركز بر بازديد از پارچين اعتبار آژانس را به خطر انداخته و مسايل ديگري را كه بين آژانس و ايران وجود دارد، بي‌اهميت جلوه مي‌دهد.

همچنين صراحت آژانس در مورد بازديد از اين سايت ترديدهايي را در مورد اعتبار نظارت آن ايجاد مي‌كند.

اولي هاينونن مي‌گويد: «من گيج شده‌ام كه چرا آژانس از پيش سايت خاصي را مشخص كرده است زيرا حركتي غيرحرفه‌اي است. من نمي‌دانم آژانس به چه دليل اين‌گونه رفتار مي‌كند، زيرا رفتار استانداردي نيست.»

نظر رئیس سابق بازرسان آژانس در مورد بازدید از پارچین
 

«هانس بليکس رئيس‌ سابق ناظران آژانس و ناظران تسليحات هسته‌اي سازمان ملل در عراق نيز از تمرکز با پارچين اظهار شگفتي کرد و گفت ناظران قبلاً به آنجا رفته بودند. بليکس در گفت‌و‌گو با خبرگزاري الجزيره در اواخر ماه مارس گفت: «به نظر من هر کشوري نسبت به دسترسي بازرسان بين‌المللي به يکي از پايگاه‌هاي نظامي‌اش بي‌ميل است.

مي‌توان گفت تا حدي ايرانيان نسبت به کشورهاي ديگر در اين زمينه‌ بازتر عمل کردند.»

در واقع بلیکس می‌گوید ایران تا همین‌جا نیز بیش از انتظار و در مقایسه با سایر کشورها فراتر از رویه‌های جاری اجازه بازرسی و دسترسی به تأسیسات پارچین را داده و مشخص نیست، چرا باید این کار را ادامه دهد؟

ترديدهايي در مورد ادعاي آژانس در زمينه‌ پارچين
 

رابرت کلی دانشمند تسلیحاتی سابق آمریکا نیز که رهبریت عملیات تیم آژانس را در زمان اشغال نظامی عراق توسط ارتش آمریکا به عهده داشت، می‌گوید: اين حرکت منطقي نيست و معني ندارد. من مي‌دانم چرا آمانو اعتبار آژانس را با تمرکز بر پارچين به خطر انداخته است. اطلاعات پارچين از نظر کلي با هم جور در نمي‌آيد.

وی مي‌گويد: آزمايش‌های هيدروديناميکي که در گزارش آژانس آمده است، به ندرت در سيلندر يا هر محفظه بسته‌اي صورت مي‌گيرد و بايد براي آن صدها کيلوگرم مواد منفجره مصرف شود، در حالي که آژانس مي‌گويد در اين آزمايش‌ها تنها 70 کيلوگرم(154 پوند) در کانتينري مصرف شد که در اواخر دهه 1990 ساخته شد. کلي اين سوال را مطرح مي‌كند که "آيا مي‌توان تصور کرد فردي در سال 1998 قصد داشته است کاري کند تا آژانس را در سال 2012 فريب دهد؟

کلي در ادامه افزود: اگر آزمايشي در چنين کانتينري صورت گرفته باشد و انفجارهايي رخ داده باشد، اين کانتينر به شدت آلوده خواهد شد. نمي‌توان به راحتي از شر ذرات اورانيوم خلاص شد و اگر بخواهيد در کانتينر را باز کرده تا آن را تميز کنيد و آزمايش ديگري در آن انجام دهيد، تمام ساختماني که در آن کار مي‌کنيد با ذرات کوچک اورانيوم آلوده خواهد شد و نمي‌توان آنها را به راحتي از بين برد.

این اظهارات رابرت کلی تأیید همین نکته است که بر خلاف ادعاهای مملو از بی‌سوادی رسانه‌های غربی مبنی بر انتقال آثار انفجار هسته‌ای از پارچین با کامیون، اساساً چنانچه این اتفاق افتاده باشد، جابجایی نخاله‌های ساختمانی چیزی را تغییر نمی‌دهد.

داستان پارچین از کجا شروع شد؟
 

داستان‌سازی در مورد تأسیسات نظامی ایران در پارچین (جنوب شرقی تهران) در سپتامبر 2004 (25 شهريور 1383) از سوی سايت مؤسسه علوم و امنيت بين‌الملل (‌ISIS) با انتشار تصاویری آغاز شد.

این سایت با تفاسيري از عكس‌ها، ساختمان‌ها و مناطق آنجا ادعا کرد که آزمايش‌هاي مواد منفجره قوي و تأسيسات تحقيقات و آزمايش هسته اي براي آزمايش جنگ‌افزار هسته‌اي در آنجا انجام شده است.

همچنين در اين تحليل، از وجود تجهيزات عكسبرداري سريع و Flash Xray و ساير تجهيزات نام برده شد. این تحلیل ساختگی بلافاصله بازتابی وسیع پبدا کرد و در تمام نشريات و وسايل ارتباطي جمعي غرب تکرار شد.
 

به دنبال این گزارش، اولی هاينونن که در آن وقت معاون امور پادمان آژانس بود، با اشاره به مقاله ISIS برای "‌بررسي فقدان مواد و فعاليت‌هاي اظهار نشده" و شناسايي تجهيزات كليدي اشاره شده در اتهامات امريكا و نمونه برداري محيطي، درخواست بازرسي از پارچين را کرد.
 

سرانجام بازرسان در تاريخ 83/10/24  (چهاردهم ژانويه 2005) از محل‌هايي كه خودشان تعيين كرده بودند، از پارچين بازديد كامل و نمونه‌برداري کردند.

اما نتیجه بازرسی چه بود؟
 

وقتي بازديد انجام شد، بازرسان مشاهده كردند كه ساختمان V شكل كه به قول آنها مشابه ساختمان آزمايش هاي هسته اي انگلستان بود، يك ساختمان اداري بيش نبود! و محل هايي كه به عنوان تست هسته اي تشخيص داده بودند، در حقيقت انبار و يا ساختمان نيمه كاره و يا محل توليد باطري معمولي با ولتاژ پائين و در مواردی سرویس بهداشتی بود. تعدادي زيادي نمونه برداري نیز انجام شد كه بعداً مشخص شد نشان دهنده هیچ آلودگی نیست و به همین علت آژانس پرونده پارچین را بسته اعلام کرد.
 

آژانس در گزارش خود درباره بازديد از پارچین چنين نوشت: «آژانس در اين بازديد (ژانويه 2005 از پارچين) پنج ساختمان را انتخاب كرد. آژانس توانست آزادانه به ساختمان ها و اطراف آنها دسترسي پيدا كند و همچنين اجازه يافت از آنها نمونه برداي كند. نتايج اين نمونه برداري وجود مواد هسته اي را نشان نداد و آژانس اثري از تجهيزات يا مواد چند منظوره در اماكني كه مورد بازديد قرار داد، مشاهده نكرد».
 

پس از بازديد اول پارچين، آژانس برخلاف قولي كه داده بود، مجدداً در2005/2/7  درخواست بازديد دوم از پارچين را مطرح كرد. ایران ضمن اعتراض‌هايي كه به آژانس كرد، سرانجام با توجه به خواهش البرادعي مبني بر اينكه "من با يك بازديد نمي توانم جامعه جهاني را قانع كنم" به شرط اينكه پرونده پارچين براي هميشه بسته شود، با بازديد دوم از هر محلي كه آژانس تعيين مي كند، موافقت کرد.
 

بر این اساس، آقاي هاينونن قول داد كه اگر نتيجه بازديد دوم نيز همانند بار اول باشد، پرونده پارچين براي هميشه بسته خواهد شد. نهايتاً در تاريخ84/8/10  (1 نوامبر 2005) آقاي فردريك کلود از روي نقشه و عكس هاي ماهواره اي كه خودش برداشته بود، چند جا را تعيين كرد و مورد بازرسي و نمونه برداري مجدد قرار گرفت. مجدداً همه ادعاها دروغ از آب درآمد و هیچ نشانه‌اي از مواد هسته ای یا فعالیت برای تولید سلاح هسته ای مشاهده نشد.
 

هاينونن در حين بازديد خواهش كرد كه "به خاطر من اجازه بدهید دو نقطه ديگر را هم بازديد كنند" كه به آنها اجازه داده شد ولي اين دو نقطه شامل يك انبار كوچك و يك دستگاه توالت بود! در همين بازديد بود كه آقاي هاينونن ربط این تأسیسات را با پروژه ادعايي 111 مطرح كرد ولي ظاهراً خودش متوجه شد كه آن ادعا نيز كذب است. نتیجه این بازدید آن‌قدر افتضاح بود که پس از بازديد دوم، منافقين اعلام كردند ايران آژانس را فريب داده است ولي خانم مليسا فلمينگ سخنگوي وقت آژانس، حرف هاي آنها را فاقد اعتبار اعلام کرد.
 

مدیرکل وقت آژانس نیز در پارارگراف 16 از گزارش مورخ1384/8/27  خود نوشت: «ايران به آژانس درباره ساختمان هاي درخواست شده در منطقه مورد علاقه آژانس دسترسي داد و نمونه برداري انجام شد. آژانس هيچ فعاليت غيرمعمول در اين ساختمان ها مشاهده نكرد. ارزيابي نهايي منوط به آناليز نمونه هاي محيطي است». ( 87 /2005/ Gov)

وی سپس در تاريخ 27 فوريه 2006 پس از منفي بودن نتيجه نمونه گیری ها در گزارشی دیگر نوشت: «در اول نوامبر 2005 به آژانس اجازه دسترسي به يك مركز نظامي در پارچين داده شد. چندين نمونه محيطي برداشته شد. آژانس هيچ فعاليت غير معمول در اين ساختمان ها مشاهده نکرد و در نتيجه آزمايش هاي محيطي هيچ‌گونه مواد هسته اي را نشان نداد». (Gov/2005/15, para 32)