وقتی هوا سرد می شود تمایل افراد به خوردن غذاهای گرم و پُرکالری بیشتر می شود . کله پاچه یکی از این نوع غذاهاست . غذایی سنتی و ایرانی که در طول سال نیز طرفداران خاص خود را دارد و بیشتر ، غذای
این غذا ، بسیار چرب و پُرانرژی است . ویژگی اصلی این غذا ، پروتئین بالا و باکیفیت آن است . پروتئین ها مواد مغذی ای هستند که در رشد ، ترمیم و ساخت سلول ها و بافت های بدن ، نقش مهمی به عهده دارند و مصرف نوع حیوانی آنها به مقدار لازم ، برای تمام گروه های سنی توصیه می شود .
به طور کلی ، کله پاچه از پختن سر ، دست و پای گوسفند تهیه می شود . اجزای این غذا نیز شامل بناگوش ، زبان ، مغز ، چشم ، گوشت صورت و پاچه است . آب این غذا ، به عنوان پیش غذا ، همراه نان خورده می شود . کله پاچه غذایی دیرپز است و طبخ آن ، زمان زیادی طول می کشد . این غذا را گاه برای هضم سریع تر ، با آبلیمو و دارچین میل می کنند و بهترین زمان مصرف آن نیز صبح است .
مصرف نامتعادل و نابجای غذاهایی چون کله پاچه به علت چربی های اشباع و کلسترول بالا ممکن است خواب شبانه را مختل کند . این غذا به علت آنکه سنگین و دیرهضم است ، سبب مشکلات گوارشی و کم خوابی می شود .
* کله پاچه ، سرشار از کلسترول
کله پاچه با وجود مواد مغذی ، سرشار از کلسترول است . کلسترول ، نوعی چربی است که ممکن است در رگ های خونی شما رسوب کند و سبب بسته شدن آنها شود . اگر این گرفتگی رگ ها ، در رگ های ظریف خون رسانی قلب و مغز رخ دهد ، به سکته قلبی و مغزی منجر می شود .
از طرف دیگر ، کلسترول ممکن است زمینه بروز بیماری هایی چون چربی خون ، فشار خون ، چاقی ، دیابت و نقرس را افزایش دهد .
با وجود این ، متاسفانه در برخی استان های غربی کشور ، به علت فراوانی دام و عادت های رایج غذایی ، توصیه های متخصصان درباره مصرف کله پاچه نادیده گرفته می شود .
مقدار کلسترول مغز گاو و گوسفند ، بیش از دیگر مواد غذایی است ، به طوری که یک وعده مغز گاو به وزن حدود 120 گرم ، بیش از 2000 میلی گرم کلسترول دارد .
در 100 گرم آن نیز 130 کالری انرژی نهفته است . البته ناگفته نماند که یکی از امتیازهای مثبت مغز دام این است که منبع فوق العاده ویتامین B12 شمرده می شود .
زبان گوساله و گوسفند ، انباشته از چربی است و مقدار زیادی از بیشتر ویتامین های B ، به ویژه ویتامین B12 را دارد . در 100 گرم زبان گوساله ، 130 کالری ؛ و در 100 گرم زبان گوسفند ، 260 کالری انرژی نهفته است .
* افراد بالای 30 سال بیش از حد کله پاچه نخورند
حجم بالای اسیدهای چرب ترانس در سوپ سیرابی و کله پاچه ، برای بدن ضرر دارد .
در صورت میل به مصرف کله پاچه و سیرابی ، باید فاکتورهای مختلفی را در نظر گرفت ؛ به طور نمونه ، مصرف بیش از حد این ماده غذایی برای افراد بالای 30 سال توصیه نمی شود ، همچنین افرادی که دارای تحرک کم هستند ، بهتر است کله پاچه و سیرابی مصرف نکنند .
هر چند کله پاچه ، دارای حجم بالایی از پروتئین است ، اما معمولا در سوپی غوطه ور است که دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب ترانس است که به شدت تاثیر منفی بر سلامت مصرف کننده دارد .
همچنین چربی های اشباع شده ، جزء جدایی ناپذیری از این ماده غذایی است که برای بدن زیان بار است .
از سوی دیگر ، مصرف کله پاچه ، فرآیند هضم مواد غذایی را با مشکل مواجه می کند ، به طور نمونه ، پس از مصرف این ماده غذایی ، تا مدت ها احساس گرسنگی به فرد دست نمی دهد ، زیرا به راحتی هضم نمی شود .
* بیماران قلبی ، جگر و کله پاچه نخورند
قلب ، عضوی است که شامل قسمت های مختلف عضله ، دریچه و سیستم الکتریکی است ؛ آنچه امروزه از آن به عنوان بیماری قلبی عروقی بحث می شود ، گرفتگی و اشکال در سیستم عروقی قلب است که به آن ، " بیماری عروق کرونر " یا " آنژین صدری " یا " سکته قلبی " گفته می شود .
عواملی که به بیماری های قلبی منجر می شود ، به آنها عوامل خطر می گویند ؛ یعنی عواملی که اگر در یک فرد وجود داشته باشد ، احتمال بیماری در مقایسه با فردی که این عوامل را ندارد ، افزایش می یابد .
*عوامل خطرساز بیماری های قلبی به دو گروه تقسیم می شود :
عوامل غیر قابل کنترل ، شامل : سن ، جنس و زمینه وراثتی
عوامل قابل کنترل که شناخت این گروه از عوامل خطر ، اهمیت زیادی دارد ؛ چون با کنترل آنها می توان از بیماری قلبی پیشگیری کرد .
این عوامل شامل : چربی خون بالا ، چاقی و اضافه وزن ، فشار خون بالا ، سیگار ، دیابت ، کم تحرکی ، استرس و رژیم ناسالم غذایی است .
بهترین رژیم غذایی برای پیشگیری از بیماری قلبی ، رژیم سالم غذایی از نظر قلب ، حاوی میوه و سبزی های فراوان ، لبنیات فراوان ، حبوبات و انواع فیبرهاست .
رژیم خوب غذایی باید چربی کمتری داشته باشد ، پس مصرف جگر و کله پاچه در بیماران قلبی به هیچ وجه توصیه نمی شود و افراد سالم هم باید به مقدار کمی از آن اکتفا کنند .
*خرید کله پاچه :
کله پاچه های ارزان ، کله گوسفند نیستند ، بلکه کله میش و بز هستند که بسیار دیرپز بوده و در مقایسه با کله گوسفند ، طعم چندان مطبوعی ندارند .
برای خرید مغز حیوان ، حواس تان باشد که رنگ مغز ، اصلا نشان دهنده سالم یا ناسالم بودن آن نیست ، زیرا رنگ آن به نژاد دام و تغذیه آن بستگی دارد . اما نکته قابل توجه آنکه اگر مغز مانده باشد ، ظاهری وارفته ، خشک و متلاشی دارد .
برای خرید کله پاچه خام ، حتما انواعی را که دارای بسته بندی بهداشتی ، تاریخ مصرف و مجوز بهداشت هستند ، انتخاب کنید .
اگر حیوانی بیمار یا مبتلا به بیماری جنون گاوی باشد ، این بیماری می تواند از فرآورده های آن ، به مصرف کننده منتقل شود و کشنده باشد . بر این اساس ، از خرید کله پاچه ای که به صورت غیر مجاز در شرایط غیر بهداشتی ، خارج از یخچال و به صورت روباز در مجاورت حشرات موذی و کنار خیابان های پُررفت و آمد عرضه می شود ، خودداری کنید .
استشمام هر نوع بوی غیر طبیعی و نامطبوع ، مانند ترشیدگی ، عفونت ، گندیدگی ، تعفن یا هرگونه تغییر رنگ ، علامت فساد این فرآورده است و از خرید آن بپرهیزید .
محبوب نسل قدیم است و البته طبع نسل جوان نیز آن را می پسندد .